فهرست مطالب
سرگیجه نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف است که معمولاً به علت مشکلات در گوش داخلی، مغز یا مسیر عصبی رخ می‌دهد. این احساس میتواند به صورت موقت یا طولانی مدت باشد، و در برخی موارد ممکن است زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه در افراد مسن. درمان سرگیجه به شدت و علت آن بستگی دارد.
سرگیجه یا گیجی سر چیست؟
سرگیجه ناشی از اختلال در گوش داخلی یا مغز است و معمولاً با نشانه‌هایی مانند منگی، سیاهی چشم، و سبکی سر همراه است. این مشکل معمولاً به‌طور موقتی و با استراحت رفع می‌شود. بیمارانی که نمی‌توانند وضعیت خود را دقیقاً توصیف کنند، ممکن است به عنوان گیجی سر تشخیص داده شوند.
علت دچار شدن به سرگیجه چیست؟
گوش داخلی دارای دو بخش است: بخش حلزونی که حس شنوایی را مدیریت می‌کند و بخش دهلیزی یا تعادلی که تعادل را برقرار می‌کند. هرگونه اختلال یا آسیب در بخش تعادلی گوش داخلی، باعث ایجاد سرگیجه و عدم تعادل در بیمار می‌شود. اختلالات و بیماری‌های مرتبط با بخش تعادل گوش داخلی از جمله عوامل مهمی هستند که موجب ایجاد سرگیجه می‌شوند.
سرگیجه BPPV
سرگیجه‌های ناشی از بیماری گوش، شایع‌ترین نوع سرگیجه‌های گوشی هستند که با حملات شدید در پی تغییر وضعیت سر بیمار ایجاد می‌شوند. این نوع سرگیجه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فرد سر خود را حرکت می‌دهد یا از حالت درازکشیده به حالت نشسته می‌آید. علت این سرگیجه، جابجایی ذرات کوچک در کانال‌های تعادلی گوش داخلی است. این حملات معمولاً در افراد سالمند به عنوان نتیجه‌ای از پیری طبیعی یا پس از ضربه سر ایجاد می‌شوند.
سرگیجه و بارداری
سرگیجه و تهوع در دوران بارداری اغلب به تغییرات هورمونی برمی‌گردد که موجب اختلالات در مایعات بدن می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که حالت تهوع و سرگیجه در دوران بارداری شایع است، اما تمایل به کاهش دارد.
مشکلات تعادل نیز معمول هستند، به‌خصوص در سه‌ماهه‌های دوم و سوم بارداری. تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات هورمونی میتواند علت سرگیجه و تهوع در این دوران باشد و استروژن به‌طور خاص ممکن است نقشی داشته باشد. درمان دارویی ممکن است برای تسکین علائم مفید باشد، اما نیاز به مشورت با پزشک است.
سرگیجه معمولاً ارثی نیست، اما برخی بیماری‌ها و سندرم‌ها ممکن است موجب آن شوند. ارتباط بین سرگیجه و عوامل ژنتیکی در بررسی است و برخی از بیماری‌های مختلف ممکن است در تاریخچه پزشکی خانواده نقش داشته باشند.
نکات مهم:
- حالت تهوع و سرگیجه در دوران بارداری شایع است.
- تغییرات هورمونی ممکن است به علائمی از جمله سرگیجه، بی‌ثباتی، وزوز گوش، و احساس پُری در گوش منجر شود.
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث ایجاد تغییراتی در گوش داخلی می‌شود.
- درمان دارویی ممکن است برای کاهش حالت تهوع، سرگیجه و سایر علائم مربوط به سرگیجه در دوران بارداری مورد استفاده قرار گیرد.
- پزشک میتواند از فردی که دارای سرگیجه است در مورد تاریخچه پزشکی خانواده سوال کند.
راهکارهای موثر برای درمان سرگیجه
سرگیجه بدون درمان ممکن است برطرف شود، اما در صورت وجود مشکل اساسی نیاز به مراجعه به پزشک دارد. درمان‌هایی از جمله آنتی‌بیوتیک برای عفونت باکتریایی و داروهای ضدویروسی برای زونا میتواند توسط پزشک تجویز شود. داروهای مختلفی وجود دارند که ممکن است علائم سرگیجه را کاهش دهند، از جمله آنتی‌هیستامین‌ها و ضدتهوع‌ها. در مواردی که روش‌های درمانی معمول کارآمد نباشند، عمل جراحی ممکن است ضروری باشد.
روش‌های موثر درمان بیماری منییر
پزشک ممکن است برای درمان منییر دارویی مثل مکلزینین، گلیکوپیرولات یا لورازپام تجویز کند. درمان‌های جایگزین مانند محدود کردن مصرف نمک و کافئین، همچنین اقدامات احتیاطی مانند اجتناب از رانندگی و استفاده از نردبان در صورت سرگیجه مهم است.
چگونگی درمان سرگیجه در خانه
اقدامات درمانی خانگی میتوانند به کاهش سرگیجه و تأثیر آن بر زندگی کمک کنند. تغییراتی در سبک زندگی میتواند مفید باشد و برخی از داروهای گیاهی نیز میتوانند به تسکین علائم کمک کنند. تمرینات توانبخشی، از جمله مانور اپلی و تمرینات برندت-داروف، نیز میتوانند مفید باشند.
مهمترین نکات:
- تغییرات در سبک زندگی برای کاهش تأثیر سرگیجه
- داروهای گیاهی مانند فلفل قرمز و زردچوبه به عنوان روش‌های درمانی خانگی
- مانور اپلی و تمرینات برندت-داروف به عنوان تمرینات توانبخشی
- اگر علائم ادامه دارند، مراجعه به پزشک الزامی است.
معرفی انواع مختلف سرگیجه
سرگیجه دو نوع اصلی دارد: سرگیجه محیطی که معمولاً به مشکلات گوش داخلی مرتبط است و سرگیجه مرکزی که با اختلالات در سیستم عصبی مرکزی مرتبط است. در سرگیجه محیطی، مشکلات گوش داخلی منجر به ایجاد سرگیجه می‌شوند، در حالی که در سرگیجه مرکزی، اختلالات در سیستم عصبی مرکزی سبب ایجاد سرگیجه می‌شوند.
تشخیص سرگیجه
سرگیجه‌های وضعیتی میتوانند با انجام آزمون‌های شنوایی و تعادلی تشخیص داده شوند. آزمون‌های مانند آزمون دیکس-هالپایک و آزمون‌های الکتروفیزیولوژی مانند آزمون VEMP میتوانند در تشخیص این نوع سرگیجه‌ها مفید باشند. بیماری‌هایی مانند بیماری منیر و تومور اکوستیک هم میتوانند علایم سرگیجه و تعادل را ایجاد کنند، و تشخیص آن‌ها نیازمند آزمون‌های مختلفی است که شامل آزمون‌های شنوایی مانند ABR و آزمون‌های تعادلی مانند ECOG می‌شوند.
- آزمون نیستاگموس: ثبت حرکات چشم بیمار در واکنش به تحریکهای مختلف.
- آزمون ضربه‌ی سر: بررسی واکنش چشم‌ها به حرکت سر با سرعت.
- تست فوکودا-آنتنبرگر: بررسی واکنش بیمار به چرخش و گشتاورهای جسمانی.
- آزمایشات الکترونیستاگموگرافی و ویدئونیستاگموگرافی: ثبت الکترونیکی و ویدئویی نیستاگموس.
- تست رومبرگ: بررسی توانایی بیمار در حفظ تعادل با چشمان بسته.
برای مواجهه با سرگیجه شدید چه کاری انجام دهید؟
بیماران با سرگیجه‌های حاد یا مزمن باید علایم سرگیجه‌های گوشی را بررسی کنند و از نظام شنوایی و تعادل گوش داخلی خود اطمینان حاصل کنند. برای این منظور، مراجعه به کلینیک‌های شنوایی و انجام آزمون‌های شنوایی و تعادل میتواند به آن‌ها کمک کند تا از سالم بودن عملکرد گوش داخلی خود اطمینان حاصل کنند.
سخن پایانی
با توجه به تاثیرات بزرگی که سرگیجه بر زندگی روزمره افراد می‌گذارد، شناخت این بیماری و مدیریت صحیح آن بسیار حائز اهمیت است. بهترین راه برای مقابله با سرگیجه، مشاوره پزشکی است.
با کلینیک شنوایی سنجی شنوا سنتر، بهترین راه حل برای مشکلات شنوایی خود را پیدا خواهید کرد. با ما تماس بگیرید تا از خدمات بهترین مرکز درمانی بیماری‌های گوش، سعمک و شنوایی شناسی بهره‌مند شوید. همچنین، اطلاعات بیشتری درباره‌ی قیمت‌ها، رزرو و نوبت دهی را از ما بخواهید.
پرسش‌های متداول (FAQs)
1: چه عواملی میتوانند باعث بروز سرگیجه شوند؟
باعث بروز سرگیجه میتواند عوامل مختلفی از جمله تغییرات ناگهانی در حرکت، اختلالات در گوارش، استفاده از داروها، اختلالات سیستم عصبی، ضربه به سر، عفونتهای گوش و مشکلات در داخل گوش باشد.
2: آیا سرگیجه میتواند به شدت خطرناک باشد؟
بله، سرگیجه در برخی موارد میتواند نشانه اختلال جدی عصبی یا مشکلات داخلی دیگر باشد، بنابراین اگر سرگیجه مداوم یا شدید باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
3: چه روش‌هایی برای درمان سرگیجه وجود دارد؟
درمان سرگیجه بستگی به علت آن دارد، اما معمولاً شامل داروها، تغییرات در رژیم غذایی، تمرینات تعادلی، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر، جراحی می‌شود.
4: آیا تغییرات در رژیم غذایی میتواند از سرگیجه جلوگیری کند؟
بله، برخی تغییرات در رژیم غذایی مانند کاهش مصرف نمک، مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم و ویتامین B، و مصرف غذاهای غنی از فولات میتواند به کنترل سرگیجه کمک کند.
5: چگونه میتوان تاثیرات سرگیجه بر کارآیی را کاهش داد؟
برای کاهش تاثیرات سرگیجه بر کارآیی میتوانید استراحت کافی داشته باشید، فعالیتهای فیزیکی را کم کنید، استرس و اضطراب را کاهش دهید، و رژیم غذایی سالمی را رعایت کنید.
بدون دیدگاه